Een werktuig is een stuk gereedschap dat zowel eenvoudig als geavanceerd kan zijn. Het kan een eenvoudig handinstrument zijn, maar ook een ingewikkelde machine: een werktuig of toestel. Gereedschap wordt gebruikt om de hoeveelheid inspanning en gewicht die voor taken nodig is te verminderen.
Al in de prehistorie vonden de mensen werktuigen uit: houten speren, stenen bijlen, en bronzen sikkels. Deze ontwikkeling heeft zich tot in de tegenwoordige tijd voortgezet. Tegenwoordig zijn er beroepen die zich uitsluitend bezighouden met het ontwerpen en maken van werktuigen, zoals gereedschapsmakers en werktuigbouwkundigen.
Gereedschapswerktuig
Een werktuigmachine is een machine die de functie van handgereedschap automatiseert.
Een werktuigmachine heeft een aandrijfmechanisme, net als elke andere machine. Waterkracht, windkracht, en later stoommachines werden gebruikt om de eerste bewerkingsmachines aan te drijven. In de twintigste eeuw werden veel werktuigmachines aangedreven door een elektrische motor. Verbrandingsmotoren of pneumatiek kunnen ook gebruikt worden om werktuigen aan te drijven.
Gereedschapswerktuig wordt gebruikt om uit ruwe materialen, zoals metaal of hout, afgewerkte voorwerpen te maken. In het algemeen wordt met werktuigmachines elk werktuig bedoeld dat ontworpen is voor de mechanische bewerking van materialen, vooral verspanende bewerkingen. Het onderscheid tussen beide is dat een vast frame nodig is voor
Landbouwwerktuigen
Een landbouwmachine, ook landbouwwerktuig of tractor genoemd, is een apparaat of werktuig dat in de landbouw handenarbeid vervangt door mechanische systemen in de hoop de produktiviteit en de doelmatigheid van de landbouwproduktie te verhogen.
Het doel van voortdurende inspanningen om de inputkosten te verminderen of de produktie met dezelfde hoeveelheid input te verhogen, heeft geleid tot verdere schaalvergroting en mechanisatie in nieuwe machines. Deze machines zijn duur in aanschaf en, voor de meeste landbouwbedrijven, onbetaalbaar. Landbouwcoöperaties met landbouwproducenten bieden de mogelijkheid om dure machines te benutten en ze economisch rendabel te maken.
Aannemers, commerciële dienstverleners aan boeren, en vaak zonder eigen grond, bezitten een enorm machinepark en bieden aan om het mechanische werk voor hen te doen. Boeren betalen alleen voor de tijd (van activiteit) dat de machines op hun boerderijen gebruikt worden, als gevolg van verdere schaalvergroting in de landbouw en de daarmee gepaard gaande mechanisatie.
Landbouwwerktuigen kunnen door tractoren worden aangedreven, maar ze kunnen ook zelfrijdend zijn door de aanwezigheid van een motor. Een zelfrijdend werktuig of voertuig is een mechanisme dat zonder hulp van een ander werktuig bediend kan worden.
Werktuigbouwkunde
Werktuigbouwkunde is de studie van het ontwerp en de werking van dynamische of statische apparatuur.
Werktuigbouwkunde is onderverdeeld in een aantal subdisciplines:
- machinebouw
- scheepsbouw
- offshore
- olie- en gaswinning
- onderzoek en toepassing
- energie- en aandrijftechniek
- staal- en constructiebouw.
Binnen al deze gebieden worden machines gemaakt die mechanische taken moeten uitvoeren (zoals tillen, wegen, verplaatsen, onder druk zetten, analyseren, warmte uitwisselen, verbinden, en bewerken). Binnen de werktuigbouwkunde is maakbaarheid ook een onderwerp.
